Czy z tytułu użyczenia lokalu mieszkalnego Wnioskodawca miał i nadal ma prawo do opłacania 8,5% zryczałtowanego podatku od opłat eksploatacyjnych?

 

 

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 marca 2009 r. (data wpływu 23 marca i 6 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 25 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu użyczenia lokalu mieszkalnego –jest nieprawidłowe.

 

 

W dniu 23 marca i 6 kwietnia 2009 r. został złożony tożsamy, ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu użyczenia lokalu mieszkalnego.

 

 

W zamian za regulowanie wszystkich opłat eksploatacyjnych, przeprowadzanie bieżących napraw i remontów oraz opiekę nad mieszkaniem, którego jest Pan właścicielem, w dniu 2 lutego 2001 r. zawarł Pan umowę użyczenia lokalu mieszkalnego z osobą będącą dla Pana "dalszą rodziną". Wszystkie opłaty związane z mieszkaniem reguluje osobiście korzystający z lokalu.

 

W związku z powyższym, opłacał Pan ryczałt 8,5% "od opłat" do ZGM (czynsz, fundusz remontowy, wodę, ścieki, nieczystości stałe) oraz za zużytą energię elektryczną i gaz. We właściwym urzędzie skarbowym wypełniono Panu pierwszy druk dowodu wpłaty podatku i poinformowano, że w taki sposób należy wypełniać następne. Nie złożył Pan właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, ponieważ według pracowników urzędu nie miał Pan takiego obowiązku.

Oświadcza Pan, że w ciągu ostatnich dwóch lat nie osiągnął żadnego zysku – przychodu za użyczenie mieszkania, mimo to płacił 8,5% zryczałtowany podatek od opłat eksploatacyjnych. Biorący w używanie przedmiotowy lokal potwierdził własnoręcznym podpisem na przesłanym do urzędu skarbowego piśmie, że za użyczenie mu mieszkania płacił osobiście tylko ww. opłaty eksploatacyjne. Dlatego też żądanie pracowników urzędu skarbowego włączenia opłat eksploatacyjnych m.in. za energię elektryczną i gaz do przychodu, sporządzenia na nowo zeznania podatkowego i zapłacenia 19% podatku dochodowego – uważa Pan za niesprawiedliwe i nieuzasadnione, naruszające artykuł Konstytucji RP o równości wszystkich wobec prawa.

 

 

Czy z tytułu użyczenia lokalu mieszkalnego miał i nadal ma Pan prawo do opłacania 8,5% zryczałtowanego podatku od opłat eksploatacyjnych...

 

Zdaniem Wnioskodawcy, "postępuje zgodnie z prawem" opłacając 8,5% zryczałtowany podatek od opłat eksploatacyjnych za użyczenie mieszkania.

 

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

 

Przepis zawarty w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wymienia źródła przychodów. Jednym z nich – w myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 tejże ustawy – jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

 

Na mocy art. 9a ust. 6 ww. ustawy, dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

 

Zgodnie z art. 2 ust. 1a ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

 

Powyższe znajduje potwierdzenie w treści art. 6 ust. 1a ww. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w myśl którego opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

 

W tym przypadku – zgodnie z art. 9 ust. 1 w związku z art. 9 ust. 4 ww. ustawy, pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy składa się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego, natomiast podatnik rozpoczynający wynajem w trakcie roku podatkowego – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia wynajmu, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do dnia 20 stycznia kolejnego roku podatkowego podatnik nie zgłosił zaprzestania wynajmu lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania uważa się, że nadal prowadzi wynajem opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

 

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, do kwoty stanowiącej równowartość 4.000 euro. Od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosi 20% przychodów.

 

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy kwoty wyrażone w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

 

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) użyczenie jest umową, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotą tej umowy jest jej bezpłatny charakter, co oznacza, że biorący w używanie nie ma obowiązku dokonywania żadnych świadczeń i opłat na rzecz dającego do bezpłatnego używania. W myśl art. 713 Kodeksu cywilnego, biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

 

Natomiast przez umowę najmu, stosownie do art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego, wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

 

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że analiza umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Wobec tego, przedmiotu niniejszej interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości zawierania umów cywilnoprawnych pod względem formy, warunków, wzajemnych praw i obowiązków. Zwrócić należy jednak, że o tym czy zawarta umowa jest umową najmu czy użyczenia decyduje nie jej nazwa, lecz treść.

 

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w zamian za regulowanie wszystkich opłat eksploatacyjnych, przeprowadzanie bieżących napraw i remontów oraz opiekę nad mieszkaniem, którego jest Pan właścicielem, w dniu 2 lutego 2001 r. zawarł Pan umowę użyczenia lokalu mieszkalnego z dalszą rodziną. Wszystkie opłaty związane z mieszkaniem reguluje osobiście korzystający z lokalu. W związku z powyższą umową opłacał Pan podatek w wysokości 8,5% kwoty opłat do ZGM (czynsz, fundusz remontowy, wodę, ścieki, nieczystości stałe) oraz za zużytą energię elektryczną i gaz płaconych przez "najemcę". Nie złożył Pan jednakże właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

 

Z treści powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, że możliwość wyboru sposobu opodatkowania przychodów w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze przysługuje podatnikom, którzy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania w terminach określonych w art. 9 ust. 1 ww. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Wobec niezłożenia stosownego oświadczenia w ustawowym terminie, nie miał Pan prawa do opodatkowania uzyskiwanych przychodów w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

 

Jednakże, w ocenie tutejszego organu, opłaty pokrywane bezpośrednio przez osobę, której oddano do używania lokal mieszkalny, nie mogą być uznane za Pana przychody. Opłaty ponoszone przez tę osobę z tytułu użytkowania lokalu mieszkalnego – jeżeli umowa nakłada na nią taki obowiązek – nie stanowią świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast sprawowanie opieki nad mieszkaniem oraz ewentualne nakłady, których koszt nie zostanie "najemcy" zwrócony należy uznać za świadczenia w naturze, będące rodzajem odpłatności za możliwość korzystania z mieszkania. Powyższe świadczenia niepieniężne, które należy wycenić zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. określoną na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania), stanowią dla Pana przychód podlegający opodatkowaniu.

 

Zatem odpowiadając wyprost na zadane przez Pana we wniosku i w jego uzupełnieniu pytania stwierdzić należy, że od opłat eksploatacyjnych płaconych przez osobę, której oddano do używania lokal mieszkalny nie ma Pan obowiązku płacenia podatku dochodowego. Za przychód należy uznać wartość świadczeń w naturze otrzymanych od osoby, która zamieszkuje w mieszkaniu będącym Pana własnością, jednakże – wobec niezłożenia stosownego oświadczenia nie ma Pan prawa do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

 

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

 

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

 

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

 

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.