Jak zostać notariuszem?

Autor: Rafał Witkowski

W ostatnich latach rośnie zainteresowanie zawodami, które wymagają ukończenia studiów prawniczych. Jednym z takich zawodów jest notariusz. Jak zostać notariuszem? Jakie czynności wchodzą w zakres czynności notarialnych? 

Notariusz to jeden z zawodów zaufania publicznego. Na czym dokładnie polega praca notariusza? Czynności notarialne obejmują m.in. poświadczanie dokumentów, sporządzanie aktów notarialnych czy spisywanie protokołów. Do czynności wykonywanych przez notariusza zostało zalicza się również sporządzanie odpisów dokumentów czy projektów oświadczeń. Notariusze mogą także przechowywać dokumenty swoich klientów (np. testament).

Notariusz – historia zawodu

Historia zawodu notariusza jest bardzo długa. W Polsce pierwsze osoby, które wykonywały czynności zastrzeżone dla notariuszy, zostały mianowane w 1284 r. przez arcybiskupa gnieźnieńskiego. Ówcześni notariusze pracowali głównie na królewskich dworach, gdzie wykonywali zadania zlecone przez króla. Później, bo pod koniec XVI w., doszło do wyodrębnienia urzetu rejenta. Osoby sprawujące ten urząd, w praktyce sprawowały władzę w imieniu monarchy.

Aktualnie działalność notariuszy reguluje ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie.

Kto może zostać notariuszem?

O tym, by wykonywać zawód notariusza, mogą myśleć wyłącznie te osoby, które ukończyły studia wyższe na kierunku prawo. Kolejnym etapem jest ukończenie trwającej 2,5 roku aplikacji. W tym czasie aplikant zapoznaje się z pracą notariusza. By jednak dostać się na aplikację notarialną, niezbędne jest zdanie egzaminu wstępnego. Na nim przyszli aplikanci muszą wykazać się wiedzą z zakresu prawa m.in. cywilnego, gospodarczego czy konstytucyjnego.

Zgodnie ze wspomnianą ustawą, notariuszem może być osoba:

• posiadająca obywatelstwo polskie, obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, albo obywatelstwo innego państwa, jeżeli na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej przysługuje jej prawo podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w tych przepisach,
• korzystająca w pełni z praw publicznych i mająca pełną zdolność do czynności prawnych,
• będąca nieskazitelnego charakteru i dająca rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza,
• która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej,
• która odbyła aplikację notarialną w Rzeczypospolitej Polskiej,
• która złożyła egzamin notarialny w Rzeczypospolitej Polskiej,
• która ukończyła 26 lat.

Praca we własnej kancelarii?

Każdy notariusz może otworzyć tylko jedną kancelarię notarialną. W sytuacji, gdy kilku notariuszy chce prowadzić działalność wspólnie, mogą oni prowadzić jedną kancelarię na zasadach np. spółki cywilnej. Wówczas jednak każdy z nich dokonuje czynności notarialnych we własnym imieniu, a za wykonane czynności ponosi pełną odpowiedzialność.

Zasadniczo wszystkie czynności, jakie notariusz wykonuje, wykonuje w prowadzonej kancelarii. W sytuacjach, które tego wymagają, może on jednak wykonać swoją pracę poza kancelarią (przykładem może być chęć spisania testamentu przez osobę przebywającą w szpitalu).

Notariusze poszukują zatrudnienia poza zawodem, powinni pamiętać o możliwości poszukiwania pracy na portalach gromadzących ogłoszenia. Przykładem takiego jest ten.